“Zullen we volgende keer over dit boek praten?”
Heel vaak als ik werk in de tuin stoppen mensen er om met mij praatjes te maken. Dan hoor je wel eens iets leuks en nuttigs. Maar er is een bijzonder iemand die stapt elke keer van zijn fiets om mij te begroeten en zeggen hoe ver ben ik in de tuin gekomen. Een oude man die uiterlijk lijkt op mijn schoonvader die ken ik alleen via foto’s en verhalen van mijn partner. Heel langzaam wordt het een beeld en verhaal over deze oude man gevormd. Hij vertelde dat zijn vrouw is twee jaar geleden overleden en dat het was heel erg moeilijk in begin om te beseffen dat jouw maatje is weg. Een vrouw met wie hadden ze veel gemeen , een vrouw die hield van hem, die steunde hem, die respecteerde hem. Samen gingen ze op pad om foto’s en films te maken en mooi natuur te bewonderen. Tijdens wandeling hebben ze over boeken gepraat die hebben ze gelezen en welke willen ze nog lezen. Hij speelde orgel en zijn vrouw kon mooi zingen. Zijn vrouw werd ernstig ziek en ze wisten dat ze had niet veel tijd nog om te leven. Ze vertelde iets belangrijk tegen hem voor ging ze dood. “Jij hoeft niet bang zijn dat jij wordt plotseling alleen en eenzaam omdat we hebben samen gezorgd dat we voelen ons niet eenzaam. We hebben veel geleerd niet alleen uit boeken maar ook van andere mensen en van de natuur dat mens is nooit alleen. Eenzaamheid bestaat eigenlijk niet, dit is een mythe! Ik ben blij dat we hebben onze kinderen geleerd niet bang zijn voor eenzaamheid. “ Dit zijn wijze woorden van zijn vrouw.
We gingen verder over dit onderwerp te praten. We weten allemaal dat laatste tijd wordt heel vaak over de eenzaamheid niet alleen onder ouderen maar ook onder jonge mensen gesproken.
Maar in feite kan een jongere zich ook hulpeloos en eenzaam voelen. Tegelijkertijd ben ik er zeker van dat je op zijn minst een paar voorbeelden hebt gezien van ouderen die van het leven genieten, zelfvoorzienend zijn en tegelijkertijd geen paarrelatie hebben.
Hoe oud je ook bent, eenzaamheid kan negatief of positief zijn - het hangt uitsluitend af van de emotionele toestand van de persoon!
Veel mensen hebben angst voor eenzaamheid, om het niet te ervaren, gaan ze op zoek naar vreemde dingen. Ze zoeken op plekken waar komen veel mensen bij, ze beginnen plotseling een relatie zonder uit te zoeken of die persoon is geschikt voor een relatie, ze claimen aandacht en liefde bij vrienden en familie, ze gaan aan de alcohol en drugs… Maar in feite kan een persoon zich waanzinnig eenzaam voelen in het centrum van het luidruchtigste gezelschap, en soms is hij zelfs met hechte mensen bedekt met een gevoel van eenzaamheid. Het opbouwen van relaties zodat iemand er is, is op zichzelf al verdrietig en leidt niet tot positieve emoties.
Dit zijn echter allemaal tijdelijke maatregelen. Ze zijn erop gericht eenzaamheid te vermijden, niet om te leren hoe je er echt in kunt zijn. Dit vermijden leidt tot een nog grotere angst voor eenzaamheid. Tientallen jaren van psychologisch onderzoek hebben aangetoond dat het vermijden van onze emoties een slechte langetermijnstrategie is. Hierdoor zien de hersenen dat we de emotie niet aankunnen en blijft de angst alleen maar stijgen.
Het goede nieuws is echter dat alleen zijn is een vaardigheid die kan worden geleerd. Zoals met alles, komt vaardigheid met ervaring.
In plaats van bang te zijn voor eenzaamheid, is het beter leren om ermee om te gaan.
Uit mensengeschiedenis weten we dat waren veel mensen die uit bewuste keuze gingen de eenzaamheid in. Dit zijn kluizenaars, monniken, filosofen, kunstenaars… en gewone mensen. En mensen die waren jaren lang in gevangenis opgesloten. Later hebben ze hun kennis gedeeld over hoe overleef je eenzame opsluiting met bewuste en niet bewuste keuze.
Er wordt aangenomen dat je, om alleen te "slagen", eerst moet accepteren dat je alleen bent met jezelf. De realiteit onder ogen zien is beter dan proberen eraan te ontsnappen. Dan moet je jezelf van dichterbij bekijken, zodat eenzaamheid verandert in een productieve praktijk die zich ontwikkelt en waarmee je jezelf beter leert kennen.
Psycholoog D. V. Vinnikot benadrukt vaak het verschil tussen echte en valse "ik". Volgens hem vertrouwen we - vaak zonder het zelf te beseffen - bij het opstellen van een mening over onszelf op de conclusies van andere mensen. De publieke opinie vormt ons idee van onze identiteit. Als we alleen zijn, kunnen de oordelen en voorkeuren van de samenleving onze ideeën over onszelf niet langer beïnvloeden - en het systeem stort in. Dit kan angstaanjagend lijken. Dit kan echter ook als een geschenk van boven worden gezien. Omdat wanneer het valse zelfbeeld afneemt, er eindelijk een plek is om het echte zelf te definiëren.
Met andere woorden, men moet eenzaamheid niet langer zien als een aftrekkingsoperatie, maar het integendeel als een opteloperatie zien. Wat in deze berekeningen wordt toegevoegd, bent jij zelf.
“Het lijkt je misschien dat je dit allemaal al ergens hebt gehoord…..”
Een oude wijze man stapte op zijn fiets en ging naar huis. Tot mijn verbazing over half uurtje stond hij alweer in onze tuin en gaaf mij boek van Nathaniel Branden (1994) "De zes pijlers van zelfrespect" , die heeft ooit zijn vrouw voor hem gekocht. Hij zei tegen mij: “Zullen we volgende keer over dit boek praten?” Eerste wat ik zei was, dat ik denk dat mijn schoonvader die heb ik nooit gekend zal deze boek ook graag lezen. Ik opende boek en zag een briefje met een mooi handschrift geschreven: “Verantwoordelijkheid voor jezelf. Ik accepteer mijn eenzaamheid. Dat wil zeggen, ik accepteer dat niemand zal komen om mijn leven goed te maken, of om me te redden, of om me terug te brengen naar mijn kindertijd, of om me te beschermen tegen de gevolgen van mijn keuzes en daden. “
Geschreven en geïllustreerd door Svitlana Smischuk
Comments