Leven in het Poppenhuis van moeder

Hoe ontsnap je als volwassene uit het poppenhuis dat je moeder voor je heeft gebouwd?

Het leek erop alsof in ons huis alles perfect was. Mijn moeder verwachtte altijd bewondering van iedereen die langskwam in ons glimmende huis waar je geen kruimeltje en geen stofje kunt vinden …. Je kunt van de vloer eten, zou men zeggen. En ik was altijd aangekleed als een model uit een modetijdschrift, als een prinsje. Maar in zo mooie kleding mocht ik niet buitenspellen. Meestaal hoorde ik lachende kinderen buiten wanneer ik in mijn kamertje zat en speelde met speelgoed dat geen rommel maakte. Gewoon over de plas rennen, daar moet ik niet over na denken, want ik mag niet mijn pakje en schoentjes vies maken.

Al vanaf mijn kindertijd voelde ik mij verstikt en eenzaam, alleen ik wist niet wat het was. Vrienden kiezen kon ik niet, mijn hobby kiezen kon ik niet, mijn kleding kiezen kon ik niet…. “Ik mag niet met Jantje spellen omdat hij uit een heel arm gezin is en buiten loopt als het eerste het beste zwerfjongentje, net als zijn vader, zei mijn moeder. En als ik met andere kinderen buiten ga spelen dan wordt mijn mooie pakje en schoentjes vies en dan wordt mama boos.” Ik mag alleen een hobby uitoefenen die geen rommel maakt omdat moeder het huis net schoon heeft gemaakt. Een schoon huis, een perfect jongetje, met al deze dingen kon ze pronken.

Mijn vader had geen stemrecht, dat vind ik nog steeds heel erg jammer. Mijn moeder had alles onder controle. Zij heeft bedacht wie ik worden wil, welk beroep ik kiezen moet en wat de beste plaats voor mij is om te gaan wonen. (Bij voorkeur dicht bij haar in de buurt). Ik merkte dat ik niet eens kon uiten wat ik zelf wilde. Mijn moeder dook overal in en gaf steevast een signaal af: “Zonder mij ben je niets; als ik er niet was, zou je bij elke stap vallen. Het moet op mijn manier gaan, of helemaal niet! En als je faalt of teleurstelt, niemand van je zal houden” Het voelt als een leegte… ik besef dat ik een verlengstuk van mijn moeder ben. Ik besta niet. Ik kan niet wachten wanneer ik vluchten kan uit haar poppenhuis. Het maakte mij niet uit waarnaartoe, ver weg van daar vandaan is een mooie bestemming….

Jij staat op het station en de wind van hoop streelt over je heen. Jij voelt je vrij. Je wil zelf je leven bepalen. Je wil gelukkig zijn. Je wilt veel ontdekken. Je wilt je dromen waarmaken… Alleen ben je er nog niet bewust van dat je een afhankelijk persoon bent. Jij bent vervreemd van je innerlijke zelf. Emotioneel instabiel. Zeer afhankelijk van de mening van anderen en je voelt je aangetrokken tot andere controlerende mensen omdat jij bang ben voor mislukkingen en keuzes. Jouw beschermmechanisme voor je psyché is beschadigd en je weet niet hoe je jouw persoonlijke grenzen moet bewaken. Iets wat ook in jou is ingeprent is dat je aandacht moet winnen en verdienen. Je kunt niet zomaar onvoorwaardelijk aandacht krijgen, jij moet hier hard voor werken. Bovendien wordt het in dosering gegeven en dient het ter vervanging van liefde. De liefde moet worden gewonnen.

Dan komt het volgende moment; je bent inmiddels wat ouder; getrouwd en heb je eigen kinderen. Je hele leven lijkt een racebaan. En tussen het rennen door krijg je momenten waarop je beseft dat jij je eenzaam en verloren voelt. Een gevoel waarvan de redenen onbegrijpelijk zijn. Gebrek aan een gevoel van geluk in onvermogen om de redenen hiervoor te begrijpen, aangezien als de situatie als de norm wordt genomen.

Jij begint er langzaam achter te komen dat jij alles doet voor een ander ten koste van je tijd, gezondheid, geld, geluk. Jij hebt je helemaal wegcijfert. Jij dacht hele tijd aan de (on-) wijze spreuk” Wie goed doet – goed ontmoet” Jij snapte niet waarom dit voor jou niet werkt. Jij doet hele tijd goed, maar kan nog steeds niet genieten van je vrijheid en geluk. Jij beseft dat jij hebt jouw liefde, tijd, energie, geld voor je dierbaren gegeven, maar je krijgt maar een heel klein kruimeltje aandacht terug die als vervanging van liefde wordt gezien. Je zegt tegen jezelf: Heb nog een klein beetje geduld, jij hebt hier zo veel geïnvesteerd, straks krijg jij liefde terug en erkenning, dat word je als een goede echtgenoot en goede vader gezien. Alleen kwam je er nog niet achter dat je met een dominante vrouw getrouwd bent en jouw autoriteit als vader weggenomen is. Jij hebt geen stemrecht. Jij hebt alleen recht om geld te verdienen, thuis werken en behoeftes van iedereen vervullen.

Jij woont in het huis dat je zelf hebt gekocht, maar je voelt je er niet thuis. Jij loopt op je tenen en zit op het randje van de stoel om voor niemand lastig te zijn. Jij weet niet meer wie jij bent in de werkelijkheid. Dit is niet het leven dat je hebt gewild. Met je vrouw kunt je niets bespreken. Ze vindt zich geweldig en ze doet alles perfect, volgens haar zelf. Ze stelt je steeds hogere eisen. Jij durft niet tegen haar zeggen dat het misschien een betere optie is om scheiding aan te vragen. Je wil je kinderen niet in de steek laten. Jij weet niet wat je wil en wat moet je doen. Je kunt geen enkele beslissing nemen. Jij hebt als man en vader gefaald. En dan begin je nog harder te rennen, met het idee dat je dan in de gratie valt van je vrouw en dat kinderen misschien zien hoe hard jij je best voor iedereen doet. Alleen heb je het niet door dat jouw kinderen jou precies zien zoals jij je vader ooit hebt gezien, zonder stemrecht. En het risico is groot dat hun leven zal ooit op jouw leven lijken.

Jij leeft jarenlang in de stress. Jij begint te snappen dat je nooit bij je moeder weg bent geweest. Je voelt constant de aanwezigheid van je moeder, haar alziend oog, alsof ze op jouw schouder zit en bekritiseert. Je moet regelmatig op bezoek bij je moeder ondanks dat je niet weet wanneer de laatste keer was dat je iets voor jezelf hebt gedaan, of gewoon hebt uitgeslapen. Je hebt nog steeds last van opgedrongen waarden en normen. Ze wil jou terug in haar poppenhuisje hebben. Je wordt gescheurd door je gezien en je moeder.

Giftige realiteit - Om uit een giftige relatie te komen, moet je eerst beseffen dat jij je bevindt op het terrein van de onvrijheid. Het is moeilijk om weg te komen, maar wel mogelijk.

Als je beseft waar je je bevindt, dan begrijp je dat de ander zich niet zal veranderen en nooit zal gedragen zoals jij dat wenst. De anders zal nooit jouw grenzen respecteren, zelfs al is dat je wens. Waarom? Omdat op je voorhoofd een plaatje hangt met één woord: ONBESCHERMD. Jij bent simpelweg een prooi voor narcisten en psychopaten. En dit is niet overdreven gezegd. Je moeder heeft goed gezorgd dat jij een willoze persoon wordt. Ze heeft een lief, gehoorzaam, onzeker en bang kindje gecreëerd dat aan moeders rok hangt tot het moment wanneer moeder doodgaat. Maar jij bent ontsnapt en wist niet eens hoe zit de wereld in elkaar, hoe moet je jezelf beschermen. Jij dacht dat jij was ontsnapt, maar jij ging trouwen met de vrouw die was bijna hetzelfde is als je moeder, ook dominant, ook eisend.

Voor dat je weet wordt je energieleverancier voor je partner. Jij troost, geeft speciale aandacht en bewondering – alles wat de narcist oneindig nodig heeft. Waarschijnlijk heb je, voordat je een giftige relatie verliet, al veel geprobeerd. Maar het gedrag verandert niet, alleen de vormen van druk en manipulatie op jou veranderen.

Verlaat het doolhof. - Het gaat over het nemen een duidelijke beslissing en vasthouden aan een duidelijke gedragslijn.

Hiervoor zijn mensen nodig die in tijden van twijfel kunnen helpen of ondersteunen. Dit kunnen familie, vrienden, een psycholoog of andere adequate mensen in jouw omgeving zijn die klaar staan om tijdens deze periode te ondersteunen en te helpen.

Giftige relaties zijn meestal gebaseerd op: plichtsbesef, schuldgevoel, schaamte, angst, afhankelijkheid van geld, seks, een woning, beloften die nooit uitkomen, en vaak laten kinderen of gezamenlijke zaken niet los.

Bepaal welke haken jou aan je giftige relatie willen vasthouden - en haal jezelf van die haak. Om dit te doen, moet je een aantal beslissingen nemen en mogelijk helpers inschakelen/ (advocaat, psycholoog, vrienden, familie).

Erken je gevoelens en je realiteit. Herinner welke dromen en verlangens je ooit hebt gehad. Jouw verlangen en dromen ben jij zelf. Volg ze, maak ze waar. Er zijn veel vervormingen gaande in giftige relaties. En daarna zal het tijd kosten om het weer te herinneren, om jezelf te herkennen. Om het verloren gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen te herwinnen.

Leef je leven tot het uiterste. Geef jezelf alles terug wat je verschuldigd bent. Het is noodzakelijk om je te ontwikkelen, zelfbewustzijn te ontwikkelen, jezelf te herkennen: wat wil ik? Hoe wil ik? Waar droom ik van? Hoe zorg ik ervoor dat het werkt?

Doe alleen waar je van houdt en onderhoud alleen relaties met degenen die jou en je grenzen respecteren.

Wat te doen om te voorkomen dat je weer zo'n relatie aangaat?

Denk na over wie je bent. Vaker komen mensen in giftige relatie terecht die last hebben van gevoelens van eenzaamheid, “redders”, “zonneschijnmensen” die altijd positief in alles zien. In gevaargroep zijn mensen die zijn opgegroeid in een gezin met een narcistische ouder, evenals degenen die zijn opgegroeid in een giftige omgeving.

Om niet opnieuw zo'n relatie aan te gaan, moet je begrijpen tot welke categorie jij behoort en de situatie corrigeren door aan jezelf te werken.

Om geen giftige relaties aan te gaan, moet je psychologische grenzen duidelijk begrijpen, erover leren praten, ze beschermen en ze niet aanpassen aan de belangen van een ander ten nadele van jou. Dit is de belangrijkste vaardigheid voor iemand met deze ervaring.

Geschreven en geïllustreerd door Svetlana Smischuk-Haak